سید بن طاووس در كتاب «ألاقبال بالأعمال الحسنه» به سند خویش این دعا را از كتاب دعاى ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمرى رضی ‏اللّه عنه نقل كرده که در شبهای ماه رمضان خوانده می‌شود.

دعای افتتاح از سه بخش کلی تشکیل می‌گردد که نخستین بخش آن حمد و ثنای الهی می‌باشد، بسیاری از معارف دینی به زبان حمد و ثنا و تسبیح و راز و نیاز و سوز و گداز بیان می‌شود. در این بخش واژه‌های حمد، مدح، ثنا و تسبیح بیش از نوزده بار تکرار می‌شود و در واقع این بخش چگونگی راز و نیاز با خدا را در زبان دعا به ما آموزش می‌دهد. بخش دوم دعا، صلوات بر محمد و آل و محمد با اوصاف ویژه. بخش سوم به مساله انتظار فرج و شکایت از غیبت حضرت ولی عصر عجل الله و زیادی دشمنان و کمی دوستان و آرزوی دولت کریمه و آمادگی برای جان فشانی و خدمت در آن دولت می‌پردازد و در آخر با دعای نصرت و عزت برای مسلمانان به پایان می‌رسد.

این دعا «افتتاح» است زیرا این دعا با حمد و ثناى الهى اینگونه آغاز می ‏شود: «اللهم انى افتتح الثناء بحمدك …»: بار خدایا من ثناى تو را با حمدت آغاز می ‏كنم.

نام دعا از همین فراز اول گرفته شده؛ افتتاح یعنی گشودن، باز کردن. چه چیز را قرار است آغاز کنیم؟ ثنا را. ثنا یعنی ستایش. ثنا را با چه آغاز خواهیم کرد؟ با حمد خداوند. حمد یعنی چه؟ یعنی ستایش! اما ستایش خاص. حمد یعنی ستایش کسی که کاری را از روی اختیار انجام داده اما مدح از حمد عام تر است. شما زیبایی گل را مدح می کنید اما حمد نمی کنید زیرا گل در این زیبایی از خود اختیاری ندارد.

ما که آفریده‌ی خداوندیم باید او را به نحوی ستایش کنیم که خود فرموده همچنان كه در حدیث مورد اتفاق شیعه و سنى از رسول خدا (ص) رسیده كه مى گفت: «لا احصى ثناء علیك، انت كما اثنیت على نفسك»: پروردگارا من ثناء تو را نمى توانم بشمارم و بگویم، تو آن طورى كه بر خود ثنا كرده اى.

امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: استر پدر من گم شد (استر: حیوانی که سوار آن می‌شوند), ایشان گفتند: «اگر حق تعالى آن حیوان گـم شـده را بـه مـن بـاز رسـانـده او را آن طور سـتـایش می كنم كه پسندیده‌ی مقام جلال او باشد». زمان کوتاهی نگذشت که استر را یافتند و با زین و لجام حاضر ساختند. امام سوار شدند و حاضران مـتـرصد بودند كه ببینند ایشان خدا را چگونه ثنا می‌گوید؟ ایشان فقط فرمودند: «الحمدللّه» و هیچ جمله‌ی دیگری نگفتند. یـكـ نفر از امام پرسید كه : یابن رسول اللّه! شما شرط كرده بودید كه بعد از یافتن حیوان گمشده خداوند را ثنایى گویید كه موجب رضاى او شود و لایق كبریاى او باشد و جـز به كلمه الحمدللّه تكلم نفرمودید؟ فرمودند:«با این كلمه طیبه همه ثنا و ستایش ها را نثار بارگاه عزت وى كردم».

…………………………………………………..

منبع: http://tebyan.net