عظمت مقام مادر از ديدگاه آيت الله جوادي آملي
مسئوليت مادر در حفظ انديشه ها، افكار و عقايد فرزندان بيش از پدر است!
مسئوليت مادر در حفظ انديشه ها، افكار و عقايد فرزندان بيش از پدر است!
در صورت محترم بودن زن در محيط خانواده، بخش مهمي از مشكلات جامعه حل خواهد شد!
خانواده سالم، سرزنده و بانشاط، بدون حضور زنان مومن و فهيم شكل نمي گيرد!
قرآن کریم در باب زندگی خانوادگی نمونه، سخنان فراوانی دارد از جمله در آیه 21 سوره مبارکه روم می فرماید: «وَ مِن آیَاتِهِ أَن خَلَقَ لَکُم مِن أنفُسِکُم أَزوَاجاً لِتَسکُنُوا إِلَیهَا وَ جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَّهً وَ رَحمَه».
بر اساس این آیه، ملاک زندگی خانوادگی قرآنی، آرامش و محبت است. اگر در یک زندگی خانوادگی دینی، هرکدام از این دو عنصر نبود، نمی توان این خانواده را خانواده قرآنی نامید.
اگر در خانه، پیوسته جنگ و دعوا بود، این خانه خانه اسلامی و قرآنی نیست و یا اگر در خانه ای عنصر گرمابخش محبت نبود، این خانواده، خانواده قرآنی نیست.
دومین آیه قرآن کریم در مورد زندگی مشترک خوب و قرآنی، آیه 19 سوره مبارکه نساء است که می فرماید: «وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالمَعرُوف». زندگی بالمعروف یعنی زندگی عُقلایی داشتن. احترام، سپاسگزاری، گذشت، همکاری و آرستگی متقابل همه می تواند زیرمجموعه همین کلمه معروف باشد.
بهترین نمونه زندگی این چنینی، زندگی حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها و امیرالمومنین علی علیه السلام است.
(سیره فاطمی سلام الله علیها. آیت الله سید احمد خاتمی)
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی سیاستهای کلی «خانواده» را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شده است، ابلاغ کردند. متن سیاستهای کلی خانواده که به رؤسای قوای سهگانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به این شرح است:
بسماللهالرحمنالرحیم
سیاستهای کلی خانواده
خانواده واحد بنیادی و سنگ بنای جامعه اسلامی و کانون رشد و تعالی انسان و پشتوانه سلامت و بالندگی و اقتدار و اعتلای معنوی کشور و نظام است و سمتوسوی حرکت نظام باید معطوف باشد به:
۱. ایجاد جامعهای خانوادهمحور و تقویت و تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن بر پایه الگوی اسلامی خانواده بهعنوان مرکز نشو و نما و تربیت اسلامی فرزند و کانون آرامشبخش.
۲. محور قرار گرفتن خانواده در قوانین و مقررات، برنامهها، سیاستهای اجرایی و تمام نظامات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بهویژه نظام مسکن و شهرسازی.
۳. برجسته کردن کارکردهای ارتباط خانواده و مسجد برای حفظ و ارتقاء هویت اسلامی و ملی و صیانت از خانواده و جامعه.
۴. ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج موفق و آسان برای همه دختران و پسران و افراد در سنین مناسب ازدواج و تشکیل خانواده و نفی تجرد در جامعه با وضع سیاستهای اجرایی و قوانین و مقررات تشویقی و حمایتی و فرهنگسازی و ارزشگذاری به تشکیل خانواده متعالی بر اساس سنت الهی.
۵. تحکیم خانواده و ارتقاء سرمایه اجتماعی آن بر پایه رضایت و انصاف، خدمت و احترام و مودّت و رحمت با تأکید بر:
- بهکارگیری یکپارچه ظرفیتهای آموزشی، تربیتی و رسانهای کشور در جهت تحکیم بنیان خانواده و روابط خانوادگی.
- فرهنگسازی و تقویت تعاملات اخلاقی.
- مقابله مؤثر با جنگ نرم دشمنان برای فروپاشی و انحراف روابط خانوادگی و رفع موانع و زدودن آسیبها و چالشهای تحکیم خانواده.
- ممنوعیت نشر برنامههای مخل ارزشهای خانواده.
- ایجاد فرصت برای حضور مفید و مؤثر اعضای خانواده در کنار یکدیگر و استفاده مؤثر خانواده از اوقات فراغت به صورت جمعی.
۶. ارائه و ترسیم الگوی اسلامی خانواده و تقویت و ترویج سبک زندگی اسلامی-ایرانی با:
- ترویج ارزشهای متعالی و سنتهای پسندیده در ازدواج و خانواده.
- پر رنگ کردن ارزشهای اخلاقی و زدودن پیرایههای باطل از آن.
- مبارزه با اشرافیت و تجملگرایی و مظاهر فرهنگ غرب.
- اصلاح رفتار گروههای مرجع و برجستهسازی رفتارهای شایسته آنها و جلوگیری از شکلگیری گروههای مرجع ناسالم.
۷. بازنگری، اصلاح و تکمیل نظام حقوقی و رویههای قضایی در حوزه خانواده متناسب با نیازها و مقتضیات جدید و حلّوفصل دعاوی در مراحل اولیه توسط حکمیت و تأمین عدالت و امنیت در تمامی مراحل انتظامی، دادرسی و اجرای احکام در دعاوی خانواده با هدف تثبیت و تحکیم خانواده.
۸. ایجاد فضای سالم و رعایت روابط اسلامی زن و مرد در جامعه.
۹. ارتقاء معیشت و اقتصاد خانوادهها با توانمندسازی آنان برای کاهش دغدغههای آینده آنها درباره اشتغال، ازدواج و مسکن.
۱۰. ساماندهی نظام مشاورهای و آموزش قبل، حین و پس از تشکیل خانواده و تسهیل دسترسی به آن بر اساس مبانی اسلامی-ایرانی در جهت استحکام خانواده.
۱۱. تقویت و تشویق خانواده در جهت جلب مشارکت خانواده برای پیشبرد اهداف و برنامههای کشور در همه عرصههای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و دفاعی.
۱۲. حمایت از عزت و کرامت همسری، نقش مادری و خانهداری زنان و نقش پدری و اقتصادی مردان و مسؤولیت تربیتی و معنوی زنان و مردان و توانمندسازی اعضای خانواده در مسؤولیتپذیری، تعاملات خانوادگی و ایفاء نقش و رسالت خود.
۱۳. پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و عوامل تزلزل نهاد خانواده بهویژه موضوع طلاق و جبران آسیبهای ناشی از آن با شناسایی مستمر عوامل طلاق و فروپاشی خانواده و فرهنگسازی کراهت طلاق.
۱۴. حمایت حقوقی، اقتصادی و فرهنگی از خانوادههای با سرپرستی زنان و تشویق و تسهیل ازدواج آنان.
۱۵. اتخاذ روشهای حمایتی و تشویقی مناسب برای تکریم سالمندان در خانواده و تقویت مراقبتهای جسمی و روحی و عاطفی از آنان.
۱۶. ایجاد سازوکارهای لازم برای ارتقاء سلامت همهجانبه خانوادهها بهویژه سلامت باروری و افزایش فرزندآوری در جهت برخورداری از جامعه جوان، سالم، پویا و بالنده.
……………………………………..
منبع: http://farsi.khamenei.ir
ازدواج نخستین سنگ بنای تشکیل خانواده و بالطبع، جامعه و اجتماع است و میزان اندیشه و تدبر در آن در میزان پیشرفت با انحطاط و صعود با سقوط جامعه تأثیر دارد. ازدواح دارای آثار و نتایج بسیاری از جمله، ارضای غریزه جنسی، تولید و بقای نسل، تکمیل و تکامل انسان، پاکدامنی و عفاف و نتایج متعدد دیگر. از این رو، اسلام به عنوان یک مکتب آسمانی – آن را نه تنها کاری محبوب و مقدس دانسته، بلکه جوانان را موکداً بدان توصیه کرده است.
ازدواج از این نظر که عاملی برای نجات از آلودگی، موجبی برای نجات از تنهایی و سببی برای بقای نسل است، خودداری از آن همیشه سبب ایجاد بی تعادلی، نابهنجاری رفتاری و زمانی هم فساد شخصیت و حتی بیماری جسمی می گردد. بنابراین، بهترین و بالاترین نعمت ها برای هر زن و مرد از نظر اسلام تشکیل خانواده است.1
در شرایط کنونی جامعه و با توجه به توسعه ی ارتباطات و تهاجم فرهنگی و رسانه ها، می توان امر ازدواج را از اهم واجبات به شمار آورد؛ زیرا متأسفانه لغزشگاه های فراوانی بر سر راه جوانان کشورمان ایجاد گردیده است به طوری که در این شرایط واقعاً «در جوانی پاک بودن شیوه ی پیغمبری است». بر این اساس اگر جوانانی احساس کند قادر به کنترل غرایز جنسی خود نیست، امر ازدواج بر او واجب است. بنابراین می توان گفت برای طیف وسیعی از جوانان، ازدواج حکم واجب را دارد، البته نباید بر گناه و خطا افتادن را صرفاً در مسایل جنسی و گناهان کبیره دانست؛ زیرا تأثیر منفی مجرد ماندن جوانان و غلیان شهوت در وجود ایشان موجب می شود با حالات ناشی از از این مسأله در واجباتشان خللی ایجاد شود مثلاً جوشش غریزه جنسی، توفیق کسب علم و یا عبادتی با حضور قلب را به او نمی دهد و گاه در پی سرخوردگی ها و بیم بر گناه افتادن، از روابط اجتماعی خود می کاهد و رفته رفته تأثیرات روانی این رفتار، موجب عصبی شدن و تندخویی او می گردد. سوابق دینی، مذهبی، تقوا و رشد فکری ما نمی تواند همیشه نگاهدارنده ی ما از لغزش ها باشد. پس اگر جوانی توفیق صیانت نفس خود را داشته باشد، نشانه ی رحمت خداست و بدیهی است که این رحمت برای ما زمانی تداوم می یابد که براساس قاعده لطف و رحمت خداوند حرکت کنیم و پیش برویم.2
……………………………………………………………
پی نوشت:
1- www.tebyan.net
2- امیرحسین مالکی پورفرد، مطلع مهر و راه کارهای جامع و کاربردی برای انتخاب همسر، صص7-4
(برگرفته از متن تحقیق پایانی طلبه خانم مریم صادقی)
این روزها که هوا رو به سردی می ره، مردم دست به کار شدند تا فضای خونه رو گرم کنند. برای این منظور از یک طرف سعی می کنند منفذهای ورودی هوای سرد مثل دریچه های کانال کولر و درز بین پنجره ها رو به شکلی ببندند و از طرفی سیستم های گرمایشی مثل بخاری و شوفاژ و … رو راه بیندازند که البته برای گرم کردن خونه هر دوی این ها لازمه.
اما باید همین طوری که حواسمون به گرمی فضای خونه هست، مراقب گرمی رابطه مون با اعضای خانواده هم باشیم. باید مراقب باشیم هم جلوی سردی رابطه رو بگیریم و هم به استقبال کاهایی بریم که ارتباط رو گرم می کنه.
برای این که جلوی نفوذ سرما و سردی رو به رابطه تون با همسر، پدر و مادر، فرزند و … بگیرید سه کار پیشنهاد می شه:
اول: این که طرف مقابل تون رو با کس دیگه ای مقایسه نکنید. دقت کنید که نه تنها نباید مقایسه کردن رو به زبون بیارید بلکه حتی توی ذهنتون هم نباید این کا رو انجام بدید.
دوم: این که به شدت از بحث و جدل اجتناب کنید و تحت هیچ شرایطی باهم مشاجره نکنید.
سوم: این که با شناختی که از طرف مقابل تون دارید اون کارهایی رو که مطمئن هستید دیگری رو اذیت می کنه و می رنجونه، انجام ندید.
در کنار این ها برای این که فضای رابطه رو گرم نگه دارید هم سه کار پیشنهاد می شه:
اول: این که پیوسته و هر روز و هر شب به هم اظهار محبت کنید و به طرف مقابل تون بگید که دوستش دارید.
دوم: این که به مناسبت های مختلف به هم دیگه هدیه بدید و یا مخصوصاً کاری انجام بدید که مطمئن هستید اون رو خوشحال می کنه.
سوم: این که اهل تحمل و مدارا باشید چرا که مدارا و بردباری اثر مستقیم و قابل توجهی در گرمی زندگی داره.
حواستون جمع باشه اگه از همین الآن که هوا یک کمی سرد شده، تدبیرهای لازم رو به کار بگیرید، فضای خونه ی شما گرم می مونه ولی اگه این نکته ها رو جدی نگیرید این سردی و سرما اذیتتون می کنه!
……………………………………………..
(دکتر سید مجتبی حورایی)
www.hooraei.com
امام صادق علیه السلام فرمودند:
«حَصِّنوا أموالَکُم و فروجَکم بتلاوةِ سورةِ النّورِ و حَصِّنوا بها نِسائَکم. فإنّ مَن أدمَنَ قرائتَها فی کلِّ یومٍ أو فی لیلةٍ لَم یَزن أحدٌ مِن بیتهِ أبداً حتّی یَموت»:
خانواده و اموال خود را با قرائت سوره ی نور حفظ کنید و زنان خود را به وسیله ی آن مصون و محفوظ نگه دارید زیرا کسی که دائماً روزی یک بار این سوره را قرائت کند هیچ فردی از اهل منزل او به فحشا کشانده نخواهد شد.
(تفسیر نورالثقلین،ج3،ص583)
خانواده ای که بتواند آرامش ایجاد کند و محیط مناسبی برای پرورش و تربیت باشد، سبب ایجاد دوستی، عشق، بردباری، تعادل، مسئولیت و اخلاق شده و افراد مفید و موثر تربیت خواهد نمود اما اگر نتواند محیط آرامش بخشی مهیا نماید، بدترین و نامناسب ترین محیط بوده و به جای یادگیری مثبت، کینه توزی و نفرت و نفاق و … ایجاد خواهد کرد.
در میان همه ی عوامل رشد و تربیت، رفاقت و دوستی از موقعیت ویژه و ممتازی برخوردار است زیرا که انسان به تدریج با دوست خویش همرنگ و همراه می شود و این یک اصل مهم تربیتی است و اگر می خواهیم فرزند صالح و صادقی داشته باشیم، باید بکوشیم که او با رفیق صالح و صادق همراه و هم نشین شود.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «آدمی بر راه و روش دوستش گاه می نهد. بنابریان به دقت بنگرید که با چه کسی دوستی و رفاقت می کنید.»
شخصیت فرزندان و نحوه ی آشنایی آن ها با آداب و روابط اجتماعی، در دوران کودکی و نوجوانی شکل می گیرد و این والدین هستند که با نقش حیاتی و تأثیرگذار همه جانبه ی خود در سرنوشت کودکان، مسیر زندگی آن ها را رقم می زنند. اگر والدین به کودکان تعلیم دهند که آنان از عزت نفس و کرامت شخصیت برخوردارند، احترام به شخصیت خود و دیگران جزء خلق و خصلت دائمی فرزند می گردد و از فخرفروشی، تعدی به حقوق دیگران و بدخلقی روی گردان شده و به ده ها صفت نیکو آراسته می شود که زمینه ساز موفقیت و خوشبختی در زندگی اجتماعی خواهد شد.
(برگرفته از متن تحقیق پایانی طلبه خانم راضیه رجبی)
به هیچ وجه چنین نیست. حجاب و پوشش در اغلب فرقه ها، مذاهب و تمدن ها بوده است ولی سبکی که اسلام برای پوشش دارد، دارای اعتدال بوده و به دور از افراط و تفریط است. اسلام، نه سخت گیری طالبانی را می پذیرد که زن باید در صندوق یا خانه زندانی باشد و نه آزادی بی قید و شرط لیبرالی را معقول می داند؛ بلکه اسلام، زن را یکی از دو رکن جامعه می داند که حضور و وجودش در میدان زندگی و عرصه های مختلف اجتماع ضروری است، اما این حضور در فضای عمومی، باید به دور از جلوه های زنانه باشد تا بهداشت روانی خود و دیگران مصون بماند.
یکی از آثار مثبت رعایت حجاب و عفاف، بالا بردن درجه ی امنیت جانی و ناموسی خانم هاست. به عبارتی، برهنگی و بدحجابی و ترک حیا و عفاف، اولین ضربه را به دختران و زنان وارد می کند.
در یک جامعه، به هر میزان که برهنگی و بی حجابی، شیوع پیدا کند، آمار حمله، اذیت و تجاوز به عنف بالا می رود.یک محقق غربی، در خصوص آثار زیان بار برهنگی و بی عفتی در سطح جامعه می گوید: “بدیهی است وقتی اجازه دادیم هر کاری آزاد باشد، آزار جنسی، مزاحمت ها و تجاوزها هم افزایش پیدا می کند. جامعه ای که علیه شرم و حیا اعلام جنگ کرده، دشمن زنان است” .
رعایت عفاف و پوشش، باعث می شود «خودِ واقعی» زنان، مورد توجه قرار گیرد و پوشش دینی، سبب احترام، تکریم و بالا رفتن ارزش «منِ انسانی» می شود.
(ویژه نامه ی ناموس. معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه)
اسلام ، بر جشن عروسی بدون گناه تأکید دارد . مکتب اسلام ، هرگز با جشن و شادی مخالف نیست . رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم در جشن ازدواج حضرت علی و حضرت فاطمه فرمودند : « شادی کنید اما کاری که مورد رضایت خدا نیست ، انجام ندهید » . ( مستدرک الوسائل . ج 14 . ص 198 )
جشن عروسی بدون گناه ، مورد توجه خداوند است . در روایات دینی ما آمده است که در مجلس عروسی مؤمن ، فرشتگان فرود می آیند و رحمت خدا را با خود می آورند . بنابراین در مجلس عروسی همراه با گناه ، رحمت خداوند وجود ندارد .
برخی می گویند : یک شب ، هزار شب نمی شود اما حیف است که پیوند مقدس ازدواج ، با گناه آغاز شود .
اختلاط زن و مرد ، پوشش نامناسب و تحریک کننده ، مزاحمت برای دیگران ، اسراف و برگزاری مراسم های پرهزینه ، چشم و هم چشمی ، فخر فروشی و ایجاد عقده در دیگران ؛ گناهانی افزون بر گناه زدن و رقصیدن و گوش دادن به موسیقی های حرام است .
می توان با استفاده از مدّاحان خوش صدا و هنرمندان خوش ذوق ، با خواندن اشعار شادی بخش و شنیدن لطیفه های مناسب و صرف شیرینی و شربت و ولیمه ی عروسی ، مجلس شاد و بانشاط و در عین حال بدون گناه داشت .
( گلبرگ زندگی 1 . حسین دهنوی . صص 233 - 232 )
ازدواج اقتضای طبیعت انسان است . زوجیّت در تمام موجودات عالم وجود دارد .
امام باقر علیه السّلام به زنی که می خواست بدون ازدواج به کمال برسد فرمودند :
« این کار را نکن . اگر خودداری از ازدواج ، فضیلت و کمال را در پی داشت ، فاطمه سلام الله علیها به درک این فضیلت شایسته تر بود . »
مجرّد ماندن بی دلیل ، آفاتی دارد که باید با ازدواج درست از آن ها دوری جست :
1 - بی توجّهی به خانواده
با مجرّد ماندن ، خانوداه تشکیل نمی شود و با عدم تشکیل خانواده ، به تدریج از ارزش آن کاسته می شود و زمینه ی آسیب های فردی و اجتماعی فراهم خواهد شد .
2 - فراهم آمدن زمینه ی گناه
با مجرّد ماندن ، زمینه ی گناه افزایش می یابد . رسول گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم به مردی به نام عکّاف فرمودند : « تزوّجَ و إلّا مِن المُذنِبین » : ازدواج کن وگرنه از گناهکاران خواهی بود . ( بحارالأنوار . ج 100 . ص221 )
3 - فراهم شدن زمینه ی شرارت
مجرّدی به معنای رهایی است و کسی که رها است ، زمینه ی شرارت در او بیشتر پدید می آید . به همین سبب پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم شرورترین افراد امّت خویش را مجرّدان می دانند : « شِرارُ أمّتی عزّابُها » . ( همان . ص 222 )
(گلبرگ زندگی 1 . حسین دهنوی . صص 19 - 17 )
برخی می گویند : خدا بزرگ تر و مهربان تر از آن است که به خاطر چند تار مو که بیرون از روسری مانده ، کسی را مجازات کند . اصلاً بیرون افتادن چند تار مو به کجا ضرر می زند ؟
پاسخ : انسان به طور طبیعی تمایل به جلوه گری و خودنمایی دارد و این خودنمایی و آشکار کردن خویشتن ، در هیچ حد و مرزی متوقف نمی شود . خواسته های هوس ، بی شمار و همیشگی و حداکثری اند و نفس انسان با قناعت ، بیگانه است . پس بحث ، سر چندتار مو نیست ؛ مقصود این است که با جایز شمردن نمایش چند تار مو یا خوردن چند قطره شراب حرام ، زمینه برای خودنمایی بیشتر و برای گناه و بدحجابی و سوء استفاده ی نفس فراهم می شود .
(ویژه نامه ی ناموس . معاونت فرهنگی و اجتماعی اداره ی اوقاف)
چارلز ؛ دانشجوی انگلیسی با طعنه به دوست و هم کلاسی ایرانی اش ؛ همایون می گه : چرا خانوماتون نمی تونن با مردا دست بدن یا لمسشون کنن ؟!
همایون لبخندی می زنه و می گه : ملکه ی انگلستان می تونه با هر مردی دست بده و هر مردی می تونه ملکه ی انگلستان رو لمس کنه ؟!
چارلز با عصبانیت می گه : نه ! مگه ملکه فرد عادیه ؟!! افراد خاصی می تونن با ایشون دست بدن و رابطه داشته باشن !!!
همایون هم بی درنگ می گه : خانوم های ایرانی همشون ملکه هستن !
(ویژه نامه ی آرامش بهاری . ص 21)
1) رحمت ، مودت
رحمت : مهربانی در عمق وجود
مودت : گرايش يك حقيقت به حقيقت همراه با جاذبه
2) اظهار محبت
رسول اكرم صلی الله عليه و آله و سلم : « سخن مرد نسبت به همسر خودش كه می گويد ” تو را دوست دارم ” هيچ گاه از قلب زن خارج نمی شود و فراموش نمی كند » . (بحارالانوار)
3) حسن نيكی در رفتار
امام صادق عليه السلام : « هركس به همسرش نيكی كند باعث طول عمر می شود » . (بحارالانوار)
4) نظافت و خوش پوشی
امام رضا عليه السلام : « بانوانی كه به دام گناه گرفتار و از عفاف خارج شده و به فجور افتاده اند ، به وسيله ی بی توجهی شوهران به نظافت و ظواهرشان به اين گناه مبتلا گرديده اند » . (بحارالانوار)
5) شب ها در منزل
امام صادق عليه السلام : « مروت انسان را از بين می برد كه مرد در همان شهر باشد و همسرش را تنها بگذارد » .
6) چشم پوشی از خطا
7) احترام به خانواده ی همسر
8) تقدير از زحمات روزانه
(نكته ها از ميان گفته ها . شعبان علی حيدريان)
« نقش زن در جامعه بالاتر از نقش مرد است برای اين كه زنان و بانوان علاوه بر اين كه خودشان يك قشر فعال در همه ی ابعاد هستند ، قشرهای فعال را در دامن خودشان تربيت می كنند . خدمت مادر به جامعه از خدمت معلم بالاتر است و از خدمت همه كس بالاتر است و اين امری است كه انبياء می خواستند كه بانوان قشری باشند كه همه ی آن ها تربيت كنند جامعه را ، و شير زنان را و شيرمردانی به جامعه تقديم كنند . »
(صحيفه ی نور ، جلد 14 ، ص 130)
قانون ارث اسلامی تنها بر اساس چگونگی ارتباط متوفی تنظيم نشده بلكه نياز واقعی وارثان نيز در نظر گرفته شده است.مثلاً اگر می بينيم ارث پسران در ظاهر دو برابر دختران و يا ارث پدر در پاره ای از موارد بيش از ارث مادر است به خاطر اين است كه مردان در قوانين اسلامی مسؤليت های مالی فراوانی دارند و هزينه های زندگی زنان بر دوش آن ها است و لذا نيازهای مالی آن ها بيش از زنان می باشد.
(تفسير نمونه.ج 3 .ص 303)
از امام رضا عليه السلام نقل شده است كه: « علتش آن است كه اگر مرد چهار همسر داشته باشد فرزندان آن زن ها به او منسوبند (و پدر و مادرشان مشخص است) و اما اگر زن بيش از يك همسر داشته باشد پدر قطعی فرزند معلوم نمی شود و در نتيجه مسأله ی نسب ، ارث و شناخت صحيح به خطر می افتد ».
( علل الشرايع ، ج 2 ، ص 218)
اولاً : دختران بيش از پسران آماده ی ازدواج می شوند.بنابراين اگر در شهری در ظرف يك سال مثلاً هزار پسر و هزار دختر متولد شوند بعد از بيست سال در برابر پنج هزار پسر آماده ی ازدواج ، حدود ده هزار دختر آماده ی ازدواج وجود خواهد داشت.
ثانياً : مرگ و مير زودرس در مردان (به خاطر مشاغل سنگين،خطرات و حوادث ناشی از كار،مخاطرات ناشی از تصادفات رانندگی در مأموريت ها و در مشاغل خارج از شهر) بيش از زنان است و در نتيجه عده ای از زنان پس از مرگ شوهر خويش ، بی شوهر و بدون سرپرست باقی می مانند و برای صيانت آن ها راه عاقلانه ای جز ازدواج و حتی ازدواج با مردان زن دار باقی نمی ماند.
ثالثاً : اسلام تعدد زوجات را برای هر مردی بدون قيد و شرط جايز نفرموده است بلكه داشتن تمكن برای پرداخت نفقه و رعايت عدالت و مساوات ميان زنان را شرط جواز آن قرار داده است.پس اگر مردی با تمكن و رعايت عدالت و پيدا شدن زن بی سرپرست اقدام به ازدواج مجدد نمايد هيچ گونه مانعی از نظر عقلی و شرعی نخواهد داشت.
علاوه بر آن بايد دانست اسلام ازدواج مجدد و تعدد زوجات را بر مردان واجب نكرده است بلكه امری جايز و مباح و گاه (باشرايطش) مستحب و راجح دانسته است.
(بهشت خانواده.جواد مصطفوی)
یکی از سؤالاتی که مطرح می شود این است که اگر زن و مرد در مسائل و کمالات علمی امتیازی بر هم ندارند پس چرا زن برای فراگیری علم باید از مرد اجازه بگیرد و در صورت عدم اجازه ی شوهر به ناچار از کسب علم محروم می شود ؟
در جواب باید گفت : فراگیری علم بر دو قسم است : یک قسم سلسله علومی است که فراگیری آن ها از واجبات عینی است و در فراگیری این دسته از علوم مرد حق منع ندارد و اگر منع نمود موافقتش واجب نیست. اما قسم دیگر علومی است که فراگیری آن ها واجب کفایی است و اگر چنان چه در این بخش از علوم دیگران به حد کفایت اقدام به فراگیری نکردند فراگیری این قسم از علوم بر زن واجب عینی می شود و باز مرد حق منع ندارد و حتی در مواردی که حق منع دارد زن می تواند شرط کند و بگوید من با این شرط کارهای منزل را انجام می دهم که این مقدار از وقت را برای فراگیری علوم اختصاص بدهم و این در اختیار خود اوست .
(زن در آینه ی جلال و جمال.آیت الله جوادی آملی)