عید نوروز بر گرفته از دو عامل نوگرایی و سنت گرایی است:

1) نوگرایی

انسان فطرتاً تنوع طلب است، هم در حوزه اندیشه و تفکر، هم در حوزه جسم و تن مادي و هم در امور اجتماعی. بدین معنا که تجددطلبی و نوگرایی یک امر ذاتی انسان و جامعه است. آدمی از زندگی یک نواخت خسته می شود و دوست دارد که فضاي زندگی او، هر چند به مدت کوتاه تغییر یابد و صحنه جدیدي پیش آید. انسان و به تبع آن جامعه با وضعیت جدیدي که به خود می گیرد، گویی، تجدید قوا می کند با رغبت و اشتیاق بیشتري وارد عرصه زندگی می شود. انسان با درك فطري خود، هنگامی که می بیند پاییز و زمستان، به تدریج، جهان طبیعت را فرسوده کرد و به اوج پیري رساند و آن را به بستر سفید بیماري نشاند و هر نوع طراوت و شادابی را از جان طبیعت گرفت ولی با فرا رسیدن فصل بهار، زمین حیات خود را بازیافت و روح تازه بر آن دمیده شد و طبیعت مرده، زنده گشت. انسان هم به مقتضاي فطرت خود، با طبیعت هماهنگ شد و در زندگی خود تجدید نظر کرد و پر طراوت و مسرور گشت و شادمانه به استقبال روز نو رفت.

2) سنت گرایی

ارج نهادن به روش ها و اندیشه هاي نیاکیان گذشته، در فرهنگ مردم، نوعی ارزش تلقی می شود. آداب و رسومی که از قدیم الایام در جامعه ریشه دار شده، نسل نو می کوشد آن ها را همچنان زنده نگه دارد. گویا با فطرت و عقل طبیعی خود دریافته است که گذشته گرایی و احیاي سنت هاي پیشینیان، احیاي نام و یاد نیاکان و ارزش شناسی و قدردانی ره آورد آن هاست. بی شک عید نوروز از سنت هاي گذشتگان این مرز و بوم است و مردم این سرزمین هم دوست دارند این سنت همچنان زنده بماند.

………………………………………………….
(برگرفته از متن تحقیق پایانی طلبه خانم بشری حسن زاده مقدم با عنوان “آموزه های عید نوروز در فرهنگ اسلامی")